Geçen ayki
yazımda ülkemizdeki tasarruf alışkanlığının nasıl yıldan yıla azaldığına ilişkin
bazı veriler paylaşmıştım. Sonrasında oturdum tasarruf edilen ya da edilemeyen
paraların nerede olabileceğini araştırmaya koyuldum. BDDK - Aralık 2011
Finansal Piyasalar Raporundan aldığım aşağıdaki tablo hanehalkı finansal varlık
ve yükümlülüklerinin son beş yıldaki gelişimini gösteriyor.
Milyar TL
|
2007
|
2008
|
2009
|
2010
|
2011
|
BES Fonları
|
4,6
|
6
|
9,1
|
12
|
14,1
|
Hisse Senedi
|
17,5
|
10,8
|
24,5
|
32,6
|
30
|
Kamu
Kağıtları
|
19,2
|
19,7
|
13
|
8,4
|
10,3
|
Mevduat, Kt
Fn. Kym Md. Dp. Hs.
|
221,1
|
278,4
|
307,7
|
352,1
|
405,4
|
Dolaşımdaki
Para
|
25
|
29,3
|
34,3
|
45,2
|
49,4
|
Tüketici
Kredileri
|
68,9
|
85,2
|
97,4
|
132,7
|
171,6
|
Kredi Kartı
Borç Bakiyesi
|
12,6
|
14,7
|
19,1
|
23,2
|
29,6
|
Tabloya göre halkımız
parasını en çok mevduat, katılım fonu ve kıymetli maden hesaplarına yatırıyor.
Hanehalkları finansal varlıklarının daha fazla büyümemesinde, genel tasarruf
oranlarının ve düşen faiz ortamında azalan getirilerin rolü var. Diğer yandan
tüketici kredilerindeki ve kredi kartı borç bakiyesindeki büyük artış dikkat
çekiyor.
Diğer bir ilginç istatistik
de finansal kurumların müşteri sayılarına bakıldığında ortaya çıkıyor.
2007
|
2008
|
2009
|
2010
|
2011
|
|
Bankaların Mudi
sayısı
|
71.444
|
68.072
|
68.890
|
49.365
|
51.874
|
Kredi
Müşterisi
|
34.194
|
38.181
|
39.389
|
41.446
|
46.109
|
Bireysel
Emeklilik Müşterisi
|
1.458
|
1.745
|
1.988
|
2.281
|
2.650
|
Hisse senedi
Yatırımcısı
|
940
|
999
|
1.000
|
1.043
|
1.098
|
Bankalardaki mudi sayısı
azalırken kredi müşteri sayısı artıyor. Diğer taraftan Bireysel Emeklilik
katılımcılarındaki sayı da yavaş yavaş yükseliyor.
Hanehalklarının toplam
gelirleri içerisinde maaş ve ücretlerin payının yüksekliği nedeniyle, işgücü
piyasasındaki gelişmeler, finansal istikrar açısından önem taşıyor. İşsizlik
oranının iyileşmesiyle, hanehalkı gelirinin artması ve hanehalkı borçluluğunun
azalması mümkün olabilir. Aynı zamanda tasarruflarının artmasıyla,
sürdürülebilir büyümenin önü açılmış olacaktır. Bu nedenle işgücü piyasasındaki
iyileşmenin kalıcı olması önemlidir. Bu noktada finansal sektörün büyük
oyuncularından bankalar ve temsilcisi olduğumuz sigorta sektörünün istihdama
katkısına bakmadan edemedim.
Finansal Sektörün İstihdama Katkısı
2007
|
2008
|
2009
|
2010
|
2011
|
|
Bankalar
|
158.573
|
171.633
|
172.403
|
191.180
|
195.292
|
Sigorta
sektörü toplam
|
14.950
|
16.044
|
44.504
|
46.223
|
48.686
|
Sigorta şirketleri
|
14.950
|
16.044
|
15.610
|
16.060
|
16.788
|
Acenteler
|
veri yok
|
veri yok
|
28.894
|
30.163
|
31.898
|
Bankalar yaklaşık 200 Bin
kişiye iş olanağı sağlarken sigorta sektörü toplamda bunun dörtte biri kadar
katkı yapıyor. Ancak nüfusu yaklaşık bizim kadar olan Avrupa ülkelerinde
sigorta sektöründe çalışan kişi sayısı da yüzbinlerle ifade ediliyor. Örneğin
İngiltere’de sigorta sektörünün istaihdam ettiği kişi sayısı 290 Bin kişidir.
Yani bu alanda da gidecek çok yolumuz var. Bu uzun yolda giderken çok para
bulacağımız da kesin.